Baharat Tüketirken Bir Daha Düşünün

Yemeklere lezzet katarken sağlık açısından birçok faydayıberaberinde getiren baharatlar, sofralarımızın vazgeçilmezleri… Eski çağlardanitibaren şifa niyetine kullanılan baharatlar; günümüzde de birçok hastalığakarşı koruyucu etki gösterebiliyor veya hastalık semptomlarının azaltılmasındadestekleyici rol oynayabiliyor.

Acıbadem Altunizade Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı DenizNadide Can “Baharat; çeşitli bitkilerin tohum, çekirdek, meyve, çiçek, kabuk,kök ve yaprak gibi kısımlarının bütün halde veya parçalanarak kurutulması,öğütülmesi ile elde edilen; gıdalara renk, tat, koku ve lezzet verici olarakkatılan doğal bileşikler veya bunların karışımıdır. Yemeklerimizilezzetlendirirken sağlık veren baharatları tüketirken bazı noktalara ise dikkatetmek gerekiyor. Çünkü en faydalı diye bilinen bitkiler bile ilaç gibi görülüpaşırı tüketildiğinde zararlı hale gelebiliyor” diyor. Beslenme ve Diyet UzmanıDeniz Nadide Can, baharatların hem faydalarını hem de tüketirken dikkatedilmesi gerekenleri anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

Zerdeçal

Zerdeçal, içerdiği antioksidan bileşikler sayesinde sağlığınkorunmasında önemli bir baharat.Bitkinin ana bileşeni olan "kurkumin"polifenolik özellikleri sayesinde inflamasyonun temel rol oynadığı birçok hastalıktatedavi edici özellik gösteriyor. Ayrıca çeşitli kanser türlerinde önleyici vetedaviye yardımcı etkiler de gösterebiliyor. Safra kesesi hastalıkları olankişilerin zerdeçal tüketmemeleri gerekiyor. Zerdeçalın aktif bileşenlerininortaya çıkması için zeytinyağlı yemeklere 1 çay kaşığı kadar ekleyebilirsiniz.

Tarçın

Tarçın güzel kokusu ve lezzetinin yanı sıra kabızlığıönleyici, gaz söktürücü ve antiseptik özelliklere sahip olan sağlıklı birbaharat. Tip 2 diyabetik hastalarının günde 1 çay kaşığı tarçın tüketmelerikanşekerinin, trigliseritin (TG) ve total kolesterolün düşmesine yardımcıolabiliyor. Fazla miktarda tarçın tüketimi yüksek kumarin içeriği sebebiyletoksik etkilere sebep olabileceği için günlük alımı 1 çay kaşığı olaraksınırlandırmak gerekiyor.

Zencefil

Özellikle, içeriğindeki güçlü bir antienflamatuar veantioksidan etkiye sahip ‘gingerol’sayesinde tıbbi bir bitki olarak dakullanılan zencefilin sağlığa birçok faydası bulunuyor. Bulantıya iyi gelen,kas ağrılarını gidermeye yardımcı olan, kan şekerinin dengelenmesini ve aşırıgaz birikimini önleyerek sindirimi destekleyen, soğuk algınlığı ve gripteolumlu etkilere sahip zencefili günde yaklaşık 1 çay kaşığı kadartüketebilirsiniz. Buna karşın hamilelikte zencefil tüketimi önerilmiyor.

Kimyon

Türk, Latin, Hint ve Arap mutfağının yanı sıra eskiçağlardan beri şifalı bir bitki olarak da kullanılan kimyon gaz giderici etkiyesahip. Bağışıklık sistemini güçlendirebilirken, kalp-damar sağlığı ve diyabetüzerinde olumlu etkilerde de bulunuyor. Siyah kimyon tohumları, protein,karbonhidrat, mineraller ve yağ asitleri de dahil yaklaşık 100 farklı kimyasalbileşen içeriyor. Kimyonun ilaç gibi görülmesi ve aşırı tüketilmesi diğer bütünbaharatlarda olduğu gibi bazı olumsuz yan etkilere yol açabildiğinden dikkatliolmak gerekiyor. Kimyonu tek başına tüketmek yerine yemeklerinizeekleyebilirsiniz.

Safran

Beslenme ve Diyet Uzmanı Deniz Nadide Can “Ana vatanıGüneybatı Asya olan ve acımsı bir tadı bulunan safran; parfümeri, ciltmaskeleri, ilaç ve tekstildeki endüstriyel kullanımları dışında şifa vericibitki olarak tüketilir. Yemeklere altın sarısı renk katan safran güçlü birantioksidandır. Depresif belirtileri azaltabilir. Anti-kanser etkilergösterebilir. İştahı baskılayarak kilo kaybına yardımcı olabilir. Kalphastalığı risklerini azaltabilir. Kan şekeri seviyesini düşürebilir. Alzheimerhastalarında hafızayı kuvvetlendirebilir. Ancak hamilelikte bebek üzerindekiolumsuz etkilerinden dolayı tüketilmesi önerilmez. Sağlıklı insanlarda safrantüketimi 1 çay kaşığını geçmemelidir” diyor.

Nane

Taze veya kurutulmuş olarak tüketilebilen nane özelliklesindirimi kolaylaştırıcı ve mideyi rahatlatıcı etkiye sahip. Nane; pankreas,göğüs ve karaciğer tümör gelişimini yavaşlatabilirken; kolon, deri ve akciğerkanserlerini önlemeye yardımcı olabiliyor. Bulantıya karşı naneyi limonlakaynatıp içebilirsiniz. Ayrıca nane tüketmek anti-mikrobiyal etkiler degösterebiliyor. Naneyi yoğurda, tatlıya, salataya veya yemeğe katarak sağlıklıetkilerinden faydalanabilirsiniz. Ancak reflü hastalığı olanlara nanetüketmeleri önerilmiyor.

Pul biber

Eski çağlardan beri kullanılan baharatlardan biri olan pulbiber; sindirim sistemi üzerinde olumlu etkiye sahip. A ve C vitamini açısındanzengin olan pul biber, bağışıklığı koruyor, tükürük üretimine yardımcı oluyor,bu özelliği ile sindirim sağlığını destekliyor ve ağız kokusunu önlemede dekatkısağlıyor. Pul biber ayrıca migren ağrılarını azaltmada yardımcıolabiliyor.

Kişniş

Beslenme ve Diyet Uzmanı Deniz Nadide Can “Antioksidanbakımından zengin olan kişniş; bağışıklık sistemini güçlendirir, içerdiğianti-bakteriyel bileşikler sayesinde vücudu enfeksiyonlara karşı korur. Ağızkokusunun önlenmesini ve ağızda oluşan yaraların iyileşmesini destekler.Kalsiyum açısından zengin olan kişniş; kemik sağlığının korunması vegeliştirilmesine de yardımcıdır” diyor.

Muskat

Geleneksel Hint Mutfağı'nda en çok kullanılan baharatlardanolan muskat (hint cevizi), son yıllarda Türk mutfağında da kullanılmayabaşlandı. Yemeklere ayrı bir lezzet veren, içerdiği antienflamatuar veantioksidan bileşikler sayesinde kronik hastalıklara karşı koruma sağlayabilenmuskat, sindirim sistemine yardımcı oluyor. Yorgunluk ve strese karşı da olumluetkilere sahip olan muskatı diğer baharatlarda olduğu gibi aşırıya kaçmadan tüketebilirsiniz.Haber: Funda COŞKUN– AKSARAY SON DAKİKA